Instructions - Registration form (1926)
MINISTERSTWO WYZNAń RELIGIJNYCH I OśWIECENIA PUBLICZNEGO. ARKUSZ SPISOWY
[Arkusz Nr........ dla tych miejscowości, dla których jeden arkusz nie wystarcza]
Powiat.........................Gmina...................Miejscowość............................... (Rodzaj miejscowości)................................Rejon instruktorski..........................Okrąg spisowy.....................................Data rozpoczęcia spisu dn.........1926 r. Data ukończenia spisu dn.............1926r.Podpis komisarza spisowego........................................................
WSKAZóWKI DLA WYPEłNIAJąCYCH ARKUSZE SPISOWE ARKUSZ SPISOWY Na każdą oddzielną miejscowość przeznacza się oddzielny arkusz spisowy, względnie, o ile jeden arkusz nie wystarcza, tyle arkuszy , ilu miejscowość ze względu na swe zaludnienie wymaga. Nigdy więc nie należy na jednym arkuszu umieszczać więcej, niż jednej miejscowości. W wypadkach, kiedy miejscowość wymaga więcej niż jednego arkusz arkusze te numeruje się. Arkusz spisowy ma dwie strony: pierwsza i druga.
MIEJSCOWOŚĆ
Przez „miejscowość” - według Głównego Urzędu Statystycznego - rozumieć należy każde osiedle ludzkie t. zn. terytorjum zabudowane i zamieszkane, posiadające własną nazwę urzędową lub choćby nieurzędową, byleby w życiu stosowaną, o ile te osiedle jest terytorjalnie wyodrębnione, to znaczy znajduje się w pewnej odległości od sąsiedniego osiedla.
RODZAJ MIEJSCOWOśCI Zaznaczyć należy rodzaj (charakter) miejscowości, a mianowicie: miast, miasteczko, wieś, kolonja, folwark, zaścianek, przysiołek, zator, osada, leśniczówka, huta, kopalnia, stacja kolejowa, i t.p.
GMINA Nazwę gminy, do której miejscowość należy, podaje się dla miejscowości wiejskich zawsze- nawet w tych wypadkach, kiedy w skład gminy wchodzi jedna zaledwie miejscowość. Rubryka ta pozostaje więc niewypełniona tylko wtedy, kiedy miejscowość jest miastem i jako taka nie wchodzi w obręb żadnej gminy.
REJON INSTRUKTORSKI
Określa się nazwami gmin, względnie obwodów szkolnych, albo też nazwiskiem instruktora lub numerem, ustalonym prez Inspektora szkolnego.
OKRąG SPISOWY
Określa się nazwą obwodów szkolnych, gmin (jednostkowych), dzielnic miast, miejscowości, względnie nazwiskiem komisarza spisowego lub numerem, ustalonym przez instruktora w porozumieniu z inspektorem szkolnym.
WYKAZ DZIECI
Wykaz dzieci sporządza się, obchodząc wszystkie domy zamieszkane według zgóry ustalonego porządku, spisując dzieci każdej rodziny, jak też dzieci, zamieszkałe w bursach, internatach i t.p. Spisowi podlegają wszystkie dzieci, które, mieszkając w danem gospodarstwie, bądź stale , badź czasowo, spędziły tam noc ostatnią. Domy, w których się nie zastanie nikogo i nie ma wskutek tego możności dokonania spisu, notuje się i obchodzi jeszcze raz, możliwie nie później jak nazajutrz. Dla każdego dziecka wypełnić należy wszystkie bez wyjątku rybryki, przytem dawać zawsze odpowiedzi liczbą lub słowem, nigdy nie używać lasek, kropek i t.p.
RUBRYKI 1,2,3.
Notuje się numer kolejny dziecka, wpisywanego do arkusza spisowego, nazwisko dziecka i jego imię. Na każdym arkuszu spisowym numeracja dzieci w rubryce 1-ej zaczyna się od 1,2,3 i t.d. Nie przenosi się więc tej numeracji z jednego arkusza na drugi nawet wtedy kiegy miejscowość składa się z szeregu arkuszy. RUBRYKA 4. Płeć: jeżeli dziecko jest płci męskiej, to w pierwszej działce rubryki 4-ej pisze się „m”, jeżeli zaś płci żeńskiej, to w drugiej dizałce tejże rybryki pisze się „ż”.
RUBRYKI 5,6,7.
Datę urodzenia dziecka należy w miarę możności ustalać na podstawie wiarogodnego dokumentu. Dokument taki posiadać mogą rodzice lub opiekunowie dziecka (metryka urodzenia , wyciąg z ksiąg meldunkowych, dowód osobisty i inne). Niekiedy komisarz spisowy może uzyskać wiadomość o datach urodzeń dzieci bezpośrednio od władz kościelnych (księgi metrykalne), lub cywilnych (księgi urodzeń, księgi meldunkowe i t.p.) W razie braku dowodów, datę urodzenia dziecka należy uzyskać na podstawie zeznań rodziców lub opiekunów, względnie najbliższego otoczenia. Nieraz rodzice umieją podać ile lat ma dziecko a nie pamiętają w którym roku urodziło się. Wtedy komisarz spisowy powinien na podstawie wieku określić rok urodzenia. Pomoc okazać może w tych razach tabliczka następująca:
Dzieci mające lat | Jeżeli się urodziły w miesiącahc wcześniejszych od daty spisu | Jeżeli się urodziły w miesiącach późniejszych od daty spisu |
To się urodziły w roku: | ||
Później 1 roku1 rok2 lata3 lata45678910111213 | ----1915192419231922192119201919191819171916191519141913 | 1925192419231922192119201919191819171916191519141913------ |
O ile komisarz spisowy (badź na podstawie dokumen tów, badź na podstawie zeznań ustnych), ustalić może tylko rok, anie może ustalić dnia ani miesiąca, to notuje tylko rok a w rubrykach:5 (dzień urodzenia) i 6 (miesiąc urodzenia) stawia znaki zapytania.
RUBRYKA 7
Rok urodzenia oznacza się w odpowiednich działkach ostatniemi cyframi roku, np: rok urodzenia 1917-pisze się 17 w działce; rok urodzenia 1924 – pisze się 24 w działce, i t.p.
RUBRYKA 8
W rubryce „język ojczysty” podawać należy ten język którym dziecko posługuje się w domu, w rodzinie. Dla niemowląt i niemych – zaznacza się ojczysty język rodziców. Język należy podawać zawsze na podstawie rzeczywistych stosunków, nie licząc się ani z wyznaniem, ani z przynależnością państwową, ani z kwestją narodowości. Ozanczać język należy całem słowem – polski, - rusiński i t.p. – umieszczając te nazwy we właściwych działkach rubryki 8-ej. Należy przytem mieć na względzie, że dla języka, oznaczonego w formularzy „język rusiński” używane są także nazwy – zwłaszcza: „ruski” i „ukraiński”- Są to różne nazwy dla tego samego języka. W rubryce „język ojczysty” do działki ostanitj „inny” wpisuje się wszelkie języki, nie wymienione w pierwszych 8-iu działkach. Do tejże dziełki zapisuje się dzieci tzw. dwujęzyczne, które w domu posługują się w równym stopniu jako ojczystemi dwoma językami. W wypadkach kiedy ludność nie umie nazwać języka, którym się posługuje i określa go jako „miejscowy” lub t.p., należy w tej rubryce, do której według komisarza spisowego język się zalicza, napisać określenie podawane przez ludność („miejscowy” i t.p.)
RUBRYKA 9 Wyznanie należy określać według kościoła do którego dziecko jest zapisane, notując pełną nazwą, np.: keżeli dziecko jest zapisane do kościoła rzymsko-katolickiego – pisać trzeba rzymsko-katolickie, ewangelickiego – ewangelickie i t.d. O ile dziecko nie zostało do dnia spisu zapisane do żadnego kościoła, należy podać wyznanie zależnie od kościoła, do którego rodzice zamierzają dziecko zapisać, notując w tym wypadku nazwę wyznania w nawiasie. O ile dziecko nie jest zapisane do żadnego wyznania, a rodzice lub opiekunowie oświadczają, iż wychowywać je będą bezwyznaniowo, należy napisać „bezwyzn.” Rubryki 10,11 i 12 W tych rubrykach oznacza się tytuł prawny oraz nazwisko i adres osoby odpowiedzialnej za dziecko. O ile oboje rodziców żyją, za opiekuna dziecka uwaza się ojca; - pisze się więc w tym wypadku w działce pierwszej rubryki 10: "ojc." O ile zaś ojciec nie żyje – a żyje matka, za opiekuna uważa się matkę. W tym wypadku w dizałce drugiej rubryki 10 pisze się: "m". O ile nie żyją oboje rodzice, zapisuje się imie i nazwisko opiekuna odpowiedzialnego za dziecko. – stawiając w działce trzeciej rubryki 10: "op". Opiekunem dzieci nieślubnych jest matka. Po zapisaniu wszystkich dzieci w danej miejscowości , względnie po wypełnieniu każdej strony arkusza spisowego, ustalić nalezy i zapisać w ostatnim wierszu liczby ogólne dzieci przypadające na poszczególne działki rubryk 4,7,8 i 10. Ogólna suma dzieci ze wszystkich działek rubryki 4, rubryki 7, rubryki 8 i rybryki 10 powinna wypaść ta sama zgodna z ogólna liczbą dzieci według rubryki 1-ej. Na arkusza [sic!] spisowym podana winna być data rozpoczęcia i ukończenia spisu i umieszczony podpis własnoręczny komisarza spisowego, przyjmującego odpowiedzialność za wiarygodnośc i ścisłość dokonanej pracy.
WYKAZ DZIECI, URODZONYCHW LATACH: 1913-1925. WIADOMOŚCI O DZIECKU
Nazwisko | imię | Płeć | Data urodzenia, rok | |||||||||||||||||
męska | żeńska | dzień | miesiąc | 1913 | 1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | 1919 | 1920 | 1921 | 1922 | 1923 | 1924 | 1925 | ||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||||||||||||||||
JĘZYK OJCZYSTY, WYZNANIE
polski | rusinski | biało-ruski | Nie-miecki | rosyj-ski | litew-ski | czeski | Żydow-skilubhebraj-ski | inny,miano-wicie | Wyzna-nie |
8 | 9 | ||||||||
DZIECKIEM OPIEKUJE SIĘ
Ojciec | Matka | Opiekun | Nazwisko i imię | Adres |
10 | 11 | 12 | ||
The Ministry of Religion and Public Enlightenment Registration Form[Form Nr........ for the places where one sheet is not enough] District........................Community...................Place...............................(Type of place)................................Registering region..........................Registering district.....................................Beginning date of the registration.........1926 The end of the registration............1926Signature of registering commissary........................................................
Instruction for completion of registration forms Registration sheet:Every separate place (city, town, etc.) has its own separate registration sheet. If one sheet is not enough, the number should be increased to meet the requirements of the population. There should never be more than one place for one specific sheet. In case a place requires more than one sheet, the sheets should be numbered. Registration sheets have two pages: page one and page two. PLACE:According to the Chief Statistics Office, a place is every inhabited settlement, i.e. an inhabited area with buildings, which has an official name or a non-official name that is used in everyday life; the settlement is separate and distanced from the closest settlement. TYPE OF PLACE:The type/ character of each place should be noted: city, town, village, colony, manor, village, inhabited by impoverished gentry, hamlet, settlement, forester’s lodge, foundry, mill, train station, etc. COMMUNITY (Gmina)The name of the community (gmina) should always be written, even if it includes only one place. The column will be empty only in case of cities. Cities are not part of any community. REGIONIt is named after the name of community (gmina), or school district or the name of the instructor or the number given by school inspector. REGISTRAR'S DISTRICTNamed after school district, or gmina, or neighborhood, or the name of registering commissar or has a number given by a school inspector. CHILDREN'S REGISTRATIONIt should be written while visiting all inhabited buildings according to the order set in advance. All children should be registered. Children in each family as well as those living in boarding houses, dormitories, etc. All children living permanently or temporarily (spent the last night) in a farm should be registered.Houses which were closed at time of the registration should be noted and visited again as soon as possible, the day after at latest. All columns should be filled out for every child. The data should be expressed in words or numbers without using dashes, slashes, points, etc. COLUMNS 1,2,3A running number should be written, the family name, and the name of the child. Every sheet starts with numbers 1, 2, and 3 in the first column. If a place has more than one registration sheet, the running number starts from the beginning on each page. COLUMN 4Sex: If the child is a male, then write "me" [ma] in the fourth column, if it's a female, write "ż" [fe].COLUMNS 5,6,7Child's birth date should be established according to a reliable document. Parents or guardians may have such a document (birth certificate, excerpt from residents' register, personal identification card, etc.) Sometimes, the registering commissar official may get the date directly from religious authorities (registrars) or civil authorities (birth register, residents' register, etc.). In the case of lack of documents the date should be established according to parents' or guardians' explanations, or those of the immediate surroundings. Sometimes parents know how old the child is but they can't remember when it was born. Then the registering commissar should establish the year of birth according to child's age. Here is a table to help:
Dzieci mające lat Child's age |
Jeżeli się urodziły w miesiącahc wcześniejszych od daty spisu/ Born in months before the register | Jeżeli się urodziły w miesiącach późniejszych od daty spisu/ Born in months after the register |
To się urodziły w roku:/ so they were born in the year of | ||
Później 1 roku/1st year1 rok2 lata3 lata45678910111213 | ----1915192419231922192119201919191819171916191519141913 | 1925192419231922192119201919191819171916191519141913------ |
If the registering commissar can establish (according to documents or conversations) only the year of birth (without day or month), he should write down only the year and place a question mark in column 5 (day of birth) and 6 (birth month). COLUMN 7The year of birth should be denoted with the last two digits of the number, e.g. 1917 should be written 17; 1924 should be written 24. COLUMN 8The column "mother tongue" should denote the language the child uses at home with the family. For babies and mute children - the parents' language should be written. The language should be registered according to the daily reality and not according to religion, nationality or national affiliation. The name of language should be written with whole word – Polish, Rusyn, etc. – in suitable places in column 8. It should be noted that the language Rusyn is also called Ukrainian. These are different names of the same language. In the column of mother tongue, there is a place for "other language," where all other languages (not mentioned among the eight languages written) should be registered. There, all the bi-lingual children should be registered, i.e. children who speak two languages at home at the same level. In case the people cannot properly name the language they use and call it "local" (or other), the commissar should write down this name "local" (or other) under the language he thinks it is. COLUMN 9Religion should be established according to the church where the child is registered. It should be written with a whole word, e.g. if the child is registered at a Catholic church –it should be written Catholic; at Evangelical church – Evangelical, etc. If the child has not been registered at any church, the religion should be established according to the church in which the parents intend to register it. In this case the name of religion should be written in brackets. If the child has not been registered at any church and the parents or guardians claim they would bring it up without religion, it should be written "without faith". COLUMNS 10,11 and 12In these columns the legal title, name and address of people responsible for the child should be written. If two parents are alive, the father is the responsible person. In such case, the word "ojc" [fat] should be written in column 10. If the father is dead and the mother is alive, then the mother is the responsible person and it should be written "m" in the second space in column 10. If both parents are dead, it should be written "op" [gu] in the third space in column 10 and the name of the guardian should be registered. If the child is illegitimate, the mother should be registered as responsible for the minor. After registering all the children of the settlement, or after filling out every page of the registration form, total numbers of children in each section of the columns 4, 7, 8 and 10 should be written. The total number of children registered in these sections should be equal to the general number of children written in column 1. On the registration sheet the date of the beginning and end of the registration should be written. There should be a personal signature of the registering commissar, the person who is responsible for the credibility and exactitude of the job. REGISTER OF CHILDREN BORN: 1913-1925.INFORMATION ABOUT THE CHILD
Family name |
name | sex | Date of birth year | |||||||||||||||||
m | f | day | month | 1913 | 1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | 1919 | 1920 | 1921 | 1922 | 1923 | 1924 | 1925 | ||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||||||||||||||||
MOTHER TONGUE, RELIGION
Polish |
Rusyn | Belorussian | German | Russian | Lithuanian | Czech | Yiddish or Hebrew | Other language | religion |
8 | 9 | ||||||||
PERSON RESPONSIBLE FOR THE CHILD
father |
mother | caretaker | Family name and name | Address |
10 | 11 | 12 | ||